50% người lớn tại TP HCM và Hà Nội có sử dụng
thực phẩm chức năng, theo xu hướng chung của thế giới. Song hiện nay
hành lang pháp lý về quản lý thực phẩm chức năng tại Việt Nam chưa rõ
ràng, dẫn đến những bất cập.
Ngày
27/10, tại Hà Nội, Bộ Y tế tổ chức hội thảo về vai trò của thực phẩm
chức năng và công tác quản lý. Đây là một trong những hội nghị hiếm hoi
của cơ quan quản lý bàn luận về thực phẩm chức năng.
Phát biểu tại
hội nghị, Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long cho rằng: "Quản lý thực
phẩm chức năng là vấn đề hết sức nóng bỏng. Vai trò của nó trong việc
tăng cường sức khỏe là không thể chối cãi, quan trọng là đánh giá như
thế nào cho đúng về vai trò của nó trong đời sống, nhất là với công tác
chăm sóc sức khỏe".
Cũng theo ông,
việc cung cấp các bằng chứng khoa học mạnh mẽ, thuyết phục về hiệu quả
của thực phẩm chức năng tại nước ta vẫn còn là một khoảng trống. Một bộ
phận người dân không hiểu lại coi đây là thuốc hoặc khi có bệnh mới dùng
cũng không đúng.
Tại
Việt Nam, thị trường thực phẩm chức năng mới phát triển khoảng 10 năm
trở lại đây. Đến nay đã có 10.000 sản phẩm, trong đó nhập khẩu chiếm
40%. Chỉ trong vòng 3 năm gần đây, đã có thêm gần 1.800 doanh nghiệp
tham gia sản xuất và kinh doanh thực phẩm chức năng.
Ông Trần Quang Trung, Cục trưởng Cục An toàn thực phẩm (Bộ Y tế) cho rằng, đã đến lúc cơ quan chức năng phải nghiên cứu xây dựng, ban hành các văn bản để quản lý cho tốt.
"Thế giới ưa
chuộng thực phẩm chức năng hơn thuốc, nó giúp tăng cường sức khỏe con
người, tăng cường miễn dịch, sức đề kháng, phòng bệnh. Trong cuộc sống
công nghiệp hiện nay, khẩu phần ăn hằng ngày thiếu một số vi chất như:
vitamin, khoáng chất... thì việc sử dụng thực phẩm chức năng là rất cần
thiết nhưng cần có hướng dẫn của ngành y tế để người dân sử dụng đúng",
ông Trung nói.
Khảo sát của Cục An toàn thực
phẩm năm 2011 cho thấy, tại một số thành phố lớn như Hà Nội và TP HCM,
có hơn 50% số người lớn sử dụng thực phẩm chức năng. Điều này cho thấy
sử dụng thực phẩm chức năng để chăm sóc sức khỏe đã trở thành xu hướng
toàn cầu trong thời đại hiện nay. Tuy nhiên, phần đông người tiêu dùng
trong nước vẫn chưa nhận thức được đúng công dụng của thực phẩm chức năng. Vì thế hoặc là họ ngại sử dụng hoặc sử dụng một cách thiếu khoa
học.
Đặc biệt, một
số người tự ý chọn thực phẩm chức năng để hỗ trợ điều trị bệnh, nhưng
lại không nắm thông tin về bệnh học và tương tác giữa thực phẩm chức
năng và thuốc. Quá trình điều trị không đạt được hiệu quả, thậm chí ảnh
hưởng nghiêm trọng đến tình trạng bệnh tật và sức khỏe.
Theo các bác
sĩ, thực phẩm chức năng có vai trò quan trọng trong hỗ trợ điều trị, đặc
biệt là đối với bệnh mãn tính. Khi phải sử dụng thuốc đặc trị, thuốc
kháng sinh liều cao dài ngày, việc bổ sung thực phẩm chức năng sẽ giúp
hỗ trợ cơ thể chịu tác động trực tiếp và gián tiếp trong quá trình điều
trị, giảm bớt ảnh hưởng đối với gan, thận...
Hiện quy định chưa cho phép bác sĩ kê toa thực phẩm chức năng. Nhiều chuyên gia y tế trong hội thảo cho
rằng quy định này chưa phù hợp, có thể gây bối rối cho thầy thuốc khi
cần phải hướng dẫn thực phẩm chức năng cho người thực sự có nhu cầu, nên đề xuất có những quy định hợp lý hơn.